Jak żech chodził do szkoły
Termin wystawy: 21-30 czerwca 1997 r.
Lokalizacja: Szkoła Podstawowa z Polskim Językiem Nauczania im. Henryka Sienkiewicza w Jabłonkowie
Współorganizatorzy PSP w Jabłonkowie
Scenariusz i realizacja: dr Danuta Branna
Wystawa ta została zorganizowana z okazji 70. rocznicy założenia Polskiej Szkoły Wydziałowej im. Henryka Sienkiewicza i była poświęcona historii szkolnictwa polskiego w regionie jabłonkowskim
W wystawie wykorzystano kroniki, dokumenty i fotografie z archiwum szkoły, materiały wypożyczone od osób prywatnych oraz zbiory Ośrodka Dokumentacyjnego.
Ważniejsze daty w dziejach harcerstwa w lewobrzeżnej części Śląska Cieszyńskiego
1400-1550 - pierwsze wzmianki o Jabłonkowianach kształcących się na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.
1652 - pierwsza wzmianka o nauczaniu w Jabłonkowie: "Rektor pobiera od każdego mieszczanina po 3 gr., od chłopów z Nawsia ma 18 gr., od ślubu 3 czeskie, od chrztu i wywodu 6 hal., budynku szkolnego nie ma." (cytat wg. Franciszka Popiołka)
1652-1679 - na podstawie prośby wizytatora biskupiego mieszczanie jabłonkowscy udzielili mieszkania dla rektora i organisty.
1688 - wzmianka o budynku szkolnym wzniesionym z drewna, z mieszkaniem dla rektora i organisty. W zimie do szkoły chodzi około 60 dzieci, w lecie mniej.
XVII-XVIII w. - w Jabłonkowie działa szkoła parafialna zorganizowana według systemu trywialnego: nauka 3 zasadniczych przedmiotów - czytania, pisania i rachunków.
Pocz. XIX w. - starania duchownych jabłonkowskiego dziekanatu o zezwolenie na naukę w języku polskim.
1848 - dziekan ks. Wawrzyniec Piontek organizuje w sprawie postulatu nauczania w języku polskim deputację obywateli do cesarza Ferdynanda.
II poł. XIX w. - w Jabłonkowie działa szkoła utrakwistyczna - klasa 1. - 3. uczy się w języku polskim, od klasy 4. nauka przebiega w języku niemieckim.
1870-71 - dzięki przebudówce uzyskano czwarty lokal klasowy (dotychczas uczono się w trzech klasach).
1876 - liczba zapisanych uczniów w klasie 2. wynosi 120 dzieci, wprowadzona jest nauka na zmiany.
1882 - rozpoczęcie budowy nowej szkoły obok kościoła.
23 października 1883 - otwarcie nowej szkoły 5-cio klasowej. Kierownikiem szkoły jest Jan Netter.
1918 - po upadku Monarchii Austriacko - Węgierskiej nauczyciele podejmują decyzję o prowadzeniu zajęć po polsku.
1921 - otwarcie pierwszej klasy czeskiej szkoły ludowej (mieści się w budynku szkoły przy kościele).
1922 - otwarcie czeskiej szkoły wydziałowej.
kwiecień 1922 - obywatele Jabłonkowa i 5-ciu sąsiednich gmin wystosowali podanie do krajowej rady szkolnej w Opawie o zezwolenie na otwarcie polskiej szkoły wydziałowej (urzędy odmówiły). W komitecie działającym na rzecz otwarcia szkoły pracują: Jerzy Cienciała, Izydor Kopecki, Szczepan Sikora, Paweł Jeżowicz i Jan Kostelnoszek.
1926 - komitet uzyskał zezwolenie na otwarcie prywatnej szkoły wydziałowej. Jej założycielem stała się Macierz Szkolna w Czechosłowacji.
1 września 1926 - zagajenie nauki szkoły wydziałowej w dwu lokalach szkoły przy kościele. Grono nauczycielskie tworzą: Rudolf Paszek - dyrektor, Jan Badura, Józef Maryniok, Helena Taska, Bronisława Poloczkówna, Leopold Marszałek.
1927-28 - dla potrzeb 3. klasy wynajęto lokal w domu Towarzystwa Oszczędności i Zaliczek.
1927 - Macierz Szkolna wytworzyła komitet budowy szkoły pod przewodnictwem I. Kopeckiego. Budynek szkolny został wzniesiony na parceli podarowanej przez obywatela Danka, koszty budowy w wysokości 1 mln koron pokryła Macierz Szkolna, za pieniądze ofiarowane przez obywateli miasta i okolicy (200 tys.) zakupiono inwentarz i ogród przed szkołą.
1 września 1928 - zagajenie nauki w nowym budynku, otwarcie ochronki w tym samym budynku.
9 września 1928 - uroczystość poświęcenia budynku szkolnego.
1937-38 - otwarcie nadobowiązkowej 4. klasy szkoły wydziałowej.
1938 - starania o przejęcie szkoły przez państwo.
od 1 października 1938 - w budynku szkoły wydziałowej działają niższe klasy gimnazjum, dyrektorem jest Franciszek Szymonik.
1939-45 - polska szkoła wydziałowa (tak samo jak szkoła ludowa przy kościele) zamieniona jest na urząd NSDAP, pod koniec wojny kwateruje w szkole wojsko.
1945 - Powiatowa Rada Szkolna w Cz. Cieszynie mianuje dyrektorem szkoły wydziałowej Karola Piegzę z Łazów.
10 września 1945 - zagajono naukę. Nauczyciele oraz starsi uczniowie zajęli się zdobywaniem pierwszych mebli do zdewastowanej szkoły. O przydzielaniu dzieci do klas decyduje poziom wiedzy.
23 grudnia 1945 - odbywa się pierwsze powojenne przedstawienie - "Jasełka".
16 czerwca 1946 - wspólny festyn polskiej szkoły wydziałowej oraz szkoły ludowej z Jabłonkowa i z Piosecznej.
1 stycznia 1947 - 10 marca 1947 - podpisanie Umowy o przyjaźni i wzajemnej współpracy między Polską i Czechosłowacją.
1947 - pod koniec roku dotacja powiatowa umożliwia wyrównać długi i przeprowadzić niezbędny remont.
21 kwietnia 1948 - wprowadzenie w życie ustawy o jednolitej szkole - wszystkie szkoły stają się państwowe.
od 1 stycznia 1949 - wydatki rzeczowe szkoły pokrywane są przez władze miejskie.pocz.
lat 50. XX w. - uczniowie z okolicznych gmin zaczynają korzystać z możliwości dojazdu autobusem.
1950-57 - wprowadzone egzaminy końcowe, przebiega zatrudnianie absolwentów szkoły na podstawie decyzji urzędu pracy.
1953-54 - zanika podział na szkołę ludową i wydziałową, szkołą podstawową stają się "ośmiolatki". Dyrektorem nowo powstałej polskiej szkoły ośmioletniej zostaje K. Piegza, zastępcą G. Słowik, w latach 1956 - 60 jest zastępcą K. Heczko. Szkoła wynajęła działkę szkolną i dzięki darom pieniężnym i pomocy rodziców wybudowano budynek do zajęć prac warsztatowych.
1959-60 - wprowadzenie dziewięcioletnich szkół podstawowych. Dyrektorem szkoły zostaje Gustaw Słowik.
sierpień 1971 - zapada decyzja wybudowania nowej 27-klasowej szkoły składającej się z bloku czeskiego i bloku polskiego.
2 września 1974 - otwarcie nowej szkoły. Polska szkoła podstawowa opuszcza budynek przy kościele i przenosi klasy od 1. - 5. do dawnej szkoły wydziałowej, natomiast klasy 6. - 9. do nowego budynku.
1976 - dyrektorem szkoły zostaje Jan Cieślar.
1990 - dyrektorem zostaje Sylwia Mrózek.